آشنایی با انواع دکل های حفاری Jack Up

آرایش و شکل ظاهری Jack Upها معمولاً یکسان است و تفاوت آن­ها تنها در تعداد، شکل هندسی، نحوه اتصال و سیستم بالا و پایین بردن پایه ­ها خلاصه می­گردد. اگرچه می­توان Jack Upها را براساس هر یک از عوامل مزبور تقسیم ­بندی نمود، اما رایج­ترین تقسیم­ بندی براساس نحوه اتصال پایه ­ها به یکدیگر می­باشد. دلیل این امر، تأثیر قابل توجه نحوه آرایش پایه­ ها بر محدوده عملکرد دکل حفاری است. همراه با دریلینگ استور باشید تا با انواع دکل های حفاری Jack Up آشنا شوید.

دکل های حفاری Jack Up ها از لحاظ نحوه اتصال پایه ­ها به دو گروه عمده تقسیم می­شوند:

1. Jack Up – با پایه­ های مستقل (Independent Leg Jack Up)
2. Jack Up – با پایه­ های وابسته (Mat Supported Jack Up)

دکل های حفاری Jack Up با پایه ­های مستقل (Independent Leg Jack Up)

در این نوع دکل­ها، حرکت پایه ­ها (Legs) مستقل از یکدیگر می­باشد، به عبارت دیگر هر پایه می­تواند مستقل از پایه­ های دیگر دکل به سمت بالا یا پایین حرکت نماید که این امر، نصب دکل در مناطقی که کف دریا شیب­دار و یا ناهموار باشد، را امکان­پذیر می­سازد.

نفوذ پایه ­ها در بستر دریا از اهمیت ویژه­ای در نحوه استقرار و عملیات سکوی حفاری برخوردار است، به نحوی که هر قدر نفوذ پایه ­ها در بستر دریا بیشتر باشد، استقرار و پایداری سکو نیز بیشتر خواهد بود. از طرفی با افزایش نفوذ پایه­ ها در بستر دریا، خروج و آزادسازی آن­ها نیز مشکل­تر خواهد شد. لذا با توجه به لزوم قابلیت تحرک و جابجایی سکوهای حفاری Jack up که بر مبنای آن پایه ­های سکو بایستی قابلیت تحرک و جدا شدن از بستر دریا را داشته باشند، در محل تماس پایه ­ها با بستر دریا مخازن فلزی مخروطی شکلی تعبیه گردد که این مخازن Spud Can نامیده می­شوند (شکل 2 – 1).

طراحی و هندسه Spud Canها می­تواند استوانه­ای، مخروطی و یا هیپربولیک باشد. قسمت زیرین Spud Can معمولاً نوک تیز و از فلزات مقاوم­تر ساخته می­شود تا در مناطقی که بستر دریا سفت است و نفوذ Spud Canها در کف دریا ناچیز است، از لغزش آن­ها در بسترهای سنگی و نفوذناپذیر تا حد امکان کاسته شود.

Jack Up با پایه ­های وابسته (Mat Supported Jack Up)

در این نوع Jack Upها کلیه پایه­ ها روی یک یا دو صفحه متصل به هم قرار می­گیرند که این صفحه اصطلاحاً Mat نامیده می­شود. Matها صفحات فلزی هستند که به تمام پای ه­ها متصل می­شوند و برای کاهش فشار روی بستر دریا به کار می­روند.

Matها ممکن است، A شکل یا مستطیل شکل باشند و یا از دو صفحه متصل به هم (Twin Mat) تشکیل شده باشند (شکل 2 – 2).

ابعاد کلی Matهای A شکل از 50×25 تا حدود 75×50 متر و سطوح تماس 3000 – 1000 متر مربع متغیر است. ابعاد Matهای مستطیل شکل نیز در بازه 35 × 25 تا 60 × 30 متر می­باشد.

Matها برای نصب روی بستر دریا با ساختار خاک نرم طراحی شده­اند که سبب توزیع یکنواخت تنش زیر پایه ­ها می­گردند. در Jack Upها با پایه ­های متصل، پایه ­ها معمولاً استوانه­ای شکل و در موارد نادر و استثنایی مشبک هستند. مزیت Matها نسبت به Spud Canها، فرورفتگی کمتر آن­ها در خاک­های نرم به علت شکل هندسی و سطح تماس زیاد آن­ها با کف دریا می­باشد که نتیجه آن افزایش قابلیت Jack Up در استقرار روی خاک­های نرم است. بزرگترین مشکل این آرایش، در عدم امکان استفاده از آن در مناطقی که بستر دریا شیبدار یا ناهموار است، خلاصه می­گردد. به دلیل عدم قابلیت این سیستم در مناطقی که بستر دریا ناهموار است، امروزه کمتر از این آرایش در ساخت Jack Upها استفاده می­شود. امروزه کاربرد این دکل­ها تنها به آب­هایی تا عمق 50 متر و برای مناطقی که کف دریا هموار است، محدود می­شود.